İklim Krizi Etkiliyor! Dünya'nın Hızla Kısa Sürede Dönmesi Neden?
Dünyamızın dönüş hızı artış gösteriyor; bazı günler 24 saati bile geçmiyor. Bilim insanları, tarihte ilk kez bir saniyenin takvimden silinebileceği uyarısında bulunuyor.
Zamanın hızla geçtiğini hissediyorsanız, yalnız değilsiniz ve bu hislerde haklı olabilirsiniz! Bilim camiasını hem heyecanlandıran hem de endişelendiren bir durum ortaya çıktı: Dünya, son yıllarda kendi ekseni etrafında giderek daha hızlı dönüyor. Bu durum, bu yaz bazı günlerin teknik olarak 24 saatin altında kalmasına yol açtı ve bu hızlanma devam ederse, bilim insanları tarih boyunca ilk kez takvimlerimizden bir saniye çıkarmak zorunda kalabilirler!
BU YAZ FARKLI: "YILIN EN KISA GÜNÜ" OLDU!
Uluslararası Dünya Dönüşü ve Referans Sistemleri Servisi ile ABD Deniz Gözlemevi'nin verilerinin ortaya koyduğu üzere, gezegenimizin dönüş hızındaki artış bu yaz önemli ölçüde kaydedildi.
10 Temmuz 2025, yılın "en kısa günü" olarak tarihe geçti. O gün, normal bir günden 1.36 milisaniye daha kısa sürdü.
Benzer şekilde, 22 Temmuz'da günün 1.34 milisaniye, 5 Ağustos'ta ise 1.25 milisaniye daha kısa olacağı tahmin ediliyor.
Bu tür milisaniyelik farklar günlük yaşamda hissedilmese de, bilgisayar sistemleri, GPS uyduları, finansal pazarlar ve küresel iletişim altyapısı için bu ufak sapmalar ciddi senkronizasyon problemlerine yol açabilir.
DÜNE KADAR SANİYE EKLERDİK, ARTIK SİLMEDEN BAHSEDİYORUZ!
Kaliforniya Üniversitesi'nden jeofizikçi Prof. Dr. Duncan Agnew, son 50 yılda Dünya'nın dönüşünde genel bir hızlanma gözlemlendiğini belirtiyor. Bu durum, geçmişteki eğilimlerin tersine bir gelişme. Prof. Agnew, "1972 yılına kadar Dünya’nın dönüş hızı o kadar yavaşlamıştı ki, takvim ile astronomik zaman arasındaki farkı dengelemek amacıyla saatlere 'artı saniye' eklenmeye başlandı," dedi. 1970'li yıllarda toplamda 9 kez saatlere ekstra bir saniye eklenmişti. Ancak 2016'dan bu yana gezegenimizde bir yavaşlama görülmediği için herhangi bir saniye eklenmedi.
TARİHTE BİR İLK: "NEGATİF ARTIK SANİYE" NEDİR?
Bu aşamada bilim dünyası tarihi bir sorunla karşı karşıya kalıyor. Dünya'nın yavaşladığı dönemlerde saatlere saniye ekleniyordu. Peki, hızlandığı zaman ne olacak? Prof. Agnew, gezegenimiz bu hızda birkaç yıl daha dönerse, tarihi bir ilke olarak "negatif artık saniye" uygulamasına gidilmesi gerektiği uyarısında bulunuyor; yani saatlerden bir saniye silinmesi gerekecek.
"Bugüne kadar negatf artık saniye uygulanmadı," diyen Agnew, "Ancak Dünya birkaç yıl daha bu hızda dönerse, böyle bir durumun gerçekleşme ihtimali yaklaşık yüzde 40 civarında," ifadelerini kullanarak bu eşine az rastlanır olasılığın ne kadar yakın olduğunu vurguladı.
Bu gelişme, gezegenimizin ne kadar dinamik ve değişken bir yapıya sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Bilim insanları, bu hızlanmanın sebebini (Ay’ın çekim gücü, atmosferdeki değişimler, gezegenin sıvı çekirdeğindeki hareketler) araştırmaya devam ederken, bir yandan da modern teknolojinin bu yeni ritme nasıl uyum sağlayacağını tartışıyorlar.
