Çobanlar Karnelerini Aldı! Hamburger Fiyatları Rekor Kırmaya Hazır!
ABD'de kırmızı et sorunları derinleşiyor. Yaz mevsiminde artan talep ile birlikte, bu yaz bir hamburger hazırlamak geçen yıllara göre daha maliyetli hale geliyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nde et fiyatları hızla yükseliyor. Arzda yaşanan gerileme ve artan talep sonucunda, en yeni verilere göre, haziran ayında kıyma fiyatları yıllık bazda yüzde 12 artış gösterdi. Marketlerde bir pound (yaklaşık 450 gram) kıymanın ortalama fiyatı 6.12 dolara kadar tırmandı. İşlenmemiş biftek fiyatlarında da benzer bir durum söz konusu; fiyatlar yüzde 8 artarak 11.49 dolara ulaştı.
Bu fiyat artışları ani olmaktan çok, uzun bir süredir devam eden bir eğilimin sonucudur. Son yirmi yıl içinde ABD'de sığır sayısı sürekli olarak azalmaktadır, bu da arzı daraltırken talebin güçlü kalmasından ötürü fiyatların artışını sürdürüyor.
1951'DEN BU YANA EN DÜŞÜK SİĞIR STOKU
ABD Tarım Bakanlığı'nın verilerine göre, ülke genelindeki toplam sığır ve buzağı sayısı 1 Ocak itibarıyla 86.7 milyon başa geriledi. Bu rakam, 2019'daki zirve seviyesine kıyasla yüzde 8 daha düşük ve 1951 yılından bu yana kaydedilen en düşük düzeydir.
Uzun süren kuraklıklar, artan yem maliyetleri ve değişen iklim şartları bu azalmanın başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Son dönemlerde özellikle Batı eyaletlerinde etkili olan kuraklık, çiftçilerin dişi sığırlarını normalden daha erken kesime göndermesine sebep oldu. Bu durum ilk etapta arzı artırsa da, uzun vadede üretim kapasitesini azaltmaktadır.
"HIZLI SAT, KÂRI KAP"
Texas A&M Üniversitesi’nden ekonomi uzmanı David Anderson, sığır fiyatlarının bugüne kadar ulaştığı rekor seviyelerin çiftçileri anlık kazanç peşinde koşmaya teşvik ettiğini ifade ediyor. Şu an bir dişi sığır binlerce dolara satılmakta ve pek çok çiftçi, gelecekteki buzağı gelirlerine güvenmek yerine hemen satış yaparak kârını teminat altına almak istiyor.
"Eğer şimdi satarsam rekora ulaşan bir fiyat alacağım. Ancak eğer beklersem, doğuracağı buzağılardan yeterli gelir elde edebilir miyim?" sorusu birçok çiftçinin kararlarını etkilemektedir.
MEKSİKA'DAN GELEN TEHDİT: ETÇİL PARAZİT
Arz üzerindeki diğer bir tehdit ise Meksika'dan kaynaklanıyor. Ülkede yeniden görülen Yeni Dünya vidalı sineği olarak adlandırılan parazit, ABD yetkililerini endişelendirmekte. Bu sinek, sıcak kanlı hayvanların açık yaralarına yumurtalar bırakarak, larvaların canlı dokuları yiyip büyük zararlara yol açmasına yol açmakta.
ABD, bu riski en aza indirmek için Meksika'dan gelen sığır ithalatını durdurmuş durumda. Ancak bu sığırlar, ülkede kesilen toplam sığırın yaklaşık yüzde 4'ünü teşkil etmekte. Bu durumun arzı daraltması fiyatların daha da yükselmesine yol açabilir.
GÜMRÜK TARİFESİ DE FİYATLARI ZORLAYABİLİR
Trump’ın gümrük tarifesi tehditleri de et fiyatlarının artışında etkili olmuş olabilir. ABD, yılda yaklaşık 181 milyon kilogram sığır eti ithalatı gerçekleştiriyor. Özellikle yağsız kıyma ithalatı önemli bir paya sahip.
Bu et, ABD’de üretilen daha yağlı kıyma ile harmanlanarak hamburger ve benzeri ürünlerde kullanılmakta. Avustralya ve Yeni Zelanda’dan yapılacak ithalat yüzde 10 gümrük tarifesine tabi tutulurken, Brezilya’dan gelen ette Trump yönetimi yüzde 50’ye kadar varan vergiler uygulayacağını belirtmişti. Eğer böyle bir durum gerçekleşirse, ithalatçılar artan maliyetleri tüketicilere yansıtmak durumunda kalacak.
FİYATLAR KOLAY KOLAY DÜŞMEYECEK
Yaz sezonunun gelmesiyle birlikte artan mangal etkinlikleri, talebin yükselmesine neden oluyor. Kansas Eyalet Üniversitesi’nden ekonomist Glynn Tonsor’a göre, talebin bu kadar canlı olduğu sürece fiyatların düşmesini beklemek pek gerçekçi değil.
