ÖTV ve KDV Düzenlemesiyle Akaryakıt ve Taşıt Vergilerine Şok Etkisi!

TBMM Genel Kurulu'nda onaylanan "Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı", ekonominin çeşitli alanlarını etkileyen kapsamlı düzenlemelerle yasalaştı. Bu yeni yasa, döviz işlemlerinden vergi muafiyetlerine, yatırım desteklerinden çalışan ödemelerine kadar birçok konuda yeni düzenlemeler getiriyor.

KAMBİYO VE KIYMETLİ EŞYA İŞLEMLERİNDE CUMHURBAŞKANI YETKİSİ

Yeni düzenleme ile, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’da gerçekleştirilen değişiklikler sayesinde; kambiyo, hisse senetleri, tahviller, değerli madenler ve taşlar ile bu ürünlerden üretilmiş her türlü eşyanın alım-satım, ithalat ve ihracatına ilişkin sınırlamalar ve düzenlemeleri belirleme yetkisi Cumhurbaşkanına verildi. Ayrıca, bu yetki ticari senetler ve ödeme araçlarının denetimini de kapsıyor.

İzinsiz olarak yurt dışına çıkarılan veya yurda sokulan değerli eşyalarla ilgili olarak, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde suç unsuru olmadığı takdirde, belli kişi veya kurumlara değerin yarısından iki katına kadar idari para cezası uygulanacak. Eğer eylemler sadece teşebbüs aşamasında kalırsa, bu durumda ceza yarı oranında uygulanacak.

YETKİSİZ FAALİYETLER İÇİN AĞIR CEZALAR

Faaliyet izni veya yetki belgesi bulunmadan işlem gerçekleştiren kişi veya kuruluşlar, 50 bin TL'den başlayıp 250 bin TL'ye kadar idari para cezasına çarptırılacak. Bununla beraber, söz konusu işletmenin tüm faaliyetleri bir aylık süre için durdurulacak. Tekerrür halinde cezanın üst sınırından uygulanması ve tüm faaliyetlerin durdurulması olasılığı da bulunmakta. Bu tür yaptırımlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın talebi doğrultusunda valiliklerce yürütülecek.

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU'NDA YENİ DÜZENLEMELER

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na eklenen 1 sayılı listede bulunan , aralarında akaryakıt ve doğal gaz gibi malzemelerin ithalatında hesaplanarak teminata bağlanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), KDV matrahına dahil edilecek. Bu değişiklik, düzenlemenin yayımlandığı ayın başında yürürlüğe girecek.

Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliği için, Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun uygulanması sırasında tüm vergi, resim ve harçlardan muaf olmasına dair düzenlemeye yapılan eklemeye göre; bu muafiyet Gider Vergileri Kanunu çerçevesinde ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisini kapsamamaktadır.

Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'ndaki değişiklik ile, suç teşkil etmemek kaydıyla, Kanun uyarınca yapılan toplu sözleşmeler ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararlarındaki usul ve esaslara aykırı uygulamalarda, 31 Mayıs 2025'e kadar giyim yardımı, kıyafet yardımı, koruyucu giyim yardımı ve malzemeleri gibi yardımlarda bulunan kamu kurumlarının yetkililerine idari veya mali işlemler yapılamayacak, mevcut olanlar da iptal edilecek.

TBMM Genel Kurulu tarafından onaylanan yasa ile ayrıca, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nda değişiklikler gerçekleştiriliyor.

Buna göre, 31 Aralık 2028'e kadar bu bölgelerde görev yapan AR-GE, tasarım ve destek personelinin, aldıkları brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, Gelir Vergisi Kanunu'nda belirtilen asgari ücret istisnası dikkate alındıktan sonra, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden düşülerek silinecek. Bu kapsamda düzenlenen belgelerin de brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan kısmı damga vergisinden muaf tutulacak. Bu hüküm, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.

Endüstri Bölgeleri Kanunu'nda yapılan değişikliklere göre, endüstri bölgelerine yeni alanlar ekleme veya mevcut alanların çıkarılması yetkisi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na verilmiştir; bu karar Resmi Gazete’de yayımlanacak.

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’ndaki düzenlemeye göre, Kanun’un II sayılı listesinde bulunan ve yerli katkı oranı en az yüzde 40 olan binek otomobiller ile kamyon, kamyonet ve benzeri araçların, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı tarafından yalnızca milli savunma ve iç güvenlik amacıyla kullanılmak üzere alımları ÖTV muafiyetine tabi tutulacak. Ayrıca, yerli üretimi bulunmayan hafif ticari taşıtların da bu kapsamda olduğu belirtiliyor.

Kanun'un II sayılı listesinde bulunan mallar için oranlarla birlikte, bu oranlara esas olan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahlarının alt ve üst sınırlarını 3 katına kadar artırma veya sıfıra kadar indirme, aynı sınırlar dahilinde binek otomobiller ve insana taşıma amacıyla yapılan diğer motorlu taşıtların motor hacmi, menzilleri ve batarya kapasiteleri için farklı oranlar belirleme yetkisi de Cumhurbaşkanı'na verilmiştir.

ARAÇLARDA ÖTV DÜZENLEMELERİ

Certain fossil fuel-powered passenger cars and hybrid vehicles that operate on fossil fuels and also feature electric motors will see alterations in their ÖTV matrah thresholds and rates. As a result, the ÖTV rates based on engine capacity and electric motor power will vary from 80% to 220%.

Arazi taşıtı sınıfında yer alan ve azami yük kapasitesi 3 bin 500 kilogramı aşmayan kamyonetler için ÖTV oranı yüzde 50 olarak belirlenmiştir.

Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda gerçekleştirilen değişiklikle birlikte, dağıtıcıların herhangi bir dağıtıcıdan toptan LPG satın alması mümkün hale gelirken, bu LPG'yi başka bir dağıtıcıya satmaları yasaklandı. Bu düzenleme 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek.

Genel Kurulda kabul edilen önerge doğrultusunda, depolama tesislerinde yeterli kapasite bulunduran depolama lisansı sahipleri, depolama taleplerini, lisans sahibinin tesisine, depoladığı LPG’ye yönelik olumsuz etkileri olmayacak şekilde karşılamak zorunda kalacaklar. Yükümlülüklere ilişkin ilke, usul ve esaslar Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından hazırlanacak yönetmelikte belirlenerek uygulanacaktır. Depolama faaliyetlerine ilişkin tarifeler de lisans sahiplerince hazırlanacak ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu onayladıktan sonra yürürlüğe girecektir. Kurul, tarife onay başvurularını müracaat tarihinden itibaren 30 gün içerisinde değerlendirecek ve bu tarifelere ilişkin ilke, usul ve esaslar Yönetmelikle belirlenip uygulanacaktır. Bu kapsamda, depolama lisansı sahibi şirketler tarafından teklif edilen ilk tarife teklifleri en geç 1 Aralık 2025'e kadar Kuruma iletilecektir.

Distribütörlerin, "herhangi bir dağıtıcıdan toptan LPG satın alabilmesi ancak bu LPG'yi başka bir dağıtıcıya satamaması" kuralına uymaması durumunda idari para cezasıyla karşılaşabileceği belirtilmiştir. Bu şartların ihlali 2 yıl içinde tekrarlanırsa, bağlı lisans iptal edilecektir. Bu düzenleme, 1 Ocak 2026'dan itibaren geçerli olacaktır.

FAALİYET İZİNLERİNDE YENİ ÜCRET TARİFELERİ

Yeni kanun çerçevesinde, Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasasında faaliyet gösterenler ile kıymetli maden rafinajı ve Kimberley Süreci Sertifika Sistemi çerçevesindeki ticaret için Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan izin almak zorunlu hale getirildi.

Döviz alım satımı gerçekleştiren şirketlerin faaliyet alanları artık il ve ilçelerin nüfus, ticaret ve turizm kriterlerine göre belirlenecek. Buna ek olarak, anonim şirketlerin pay devri sırasında ödenen ücretler alınacak, ancak veraset, mahkeme kararları veya aile içi devirlerde bu ücretler alınmayacak.

Söz konusu ücretlerin vergi dairelerine ödenmesi gerekecek ve her yıl yeniden değerleme oranına göre gözden geçirilecektir. Cumhurbaşkanı, bu ücretleri iki katına kadar artırma veya yarı oranında azaltma yetkisine sahip olacaktır.

GELİR İDARESİ PERSONELİNE FAZLA MESAİ ÖDENEĞİ

Vergi Usul Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, artık elektronik yoklama fişleri için polis veya muhtar onayı gerekmemektedir. Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın taşra kadrosunda çalışan personele fazla mesai ödeneği artırılmıştır. Gösterge rakamı 160’tan 300’e çıkarılmış, aylık fazla mesai süresi 50 saate, bu ödenekten yararlanabilecek personel oranı ise %40’a yükseltilmiştir.

KDV VE ÖTV DÜZENLEMELERİ

Milli savunma ve iç güvenlik amaçları doğrultusunda alınacak bazı taşıtlar KDV'den muaf tutulmakta. Bu kapsamda, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve MİT’in talep edeceği belirli araçlar münhasıran bu istisnaya tabi tutulmaktadır.

Ayrıca, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait gayrimenkullerin devri de KDV'den muaf sayılacaktır. İthal edilen akaryakıt ve doğalgaz için ödemenin hesaplandığı ÖTV ise KDV matrahına dâhil edilecektir.

LPG VE ELEKTRİK PİYASASINA YENİ DÜZENLEMELER

LPG dağıtıcıları yalnızca doğrudan tüketiciye satış yapabilecek ve başka dağıtıcıya satış yapmaları yasaklanacaktır. Bu hüküm 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girecek. Boş kapasitesi olan depolama tesisleri ise gelen talepleri karşılamakla sorumlu olacaktır.

Kurallara uymayan dağıtıcılar idari para cezası ile karşılaşacak ve tekrarı durumunda lisansları iptal edilecektir.

YATIRIMLARA YENİ TEŞVİKLER VE VERGİ AVANTAJLARI

Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında yapılan değişiklikler ile verimli yatırımları teşvik etmek amacıyla %60 oranında ve 10 yıla kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanacak. Ancak, bu hak kullanılmadığı takdirde, ilgili dönemler için yatırım katkısı geçerliliğini yitirecektir.

Cumhurbaşkanı, illeri sosyoekonomik gelişim seviyelerine göre gruplandırmak, teşvik oranlarını belirlemek ve yatırım harcamalarını sınırlandırmak gibi pek çok konuda yetkilendirilmiştir. Bu teşvikler 16 Haziran 2025’ten sonraki belgeler için geçerli olacaktır.

AR-GE VE TASARIM PERSONELİNE ÖZGÜN VERGİ İSTİSNALARI

AR-GE, tasarım ve destek çalışanlarının ücretlerinden alınan gelir vergisine indirim uygulanmıştır. Doktoralı personel için bu oran %95, yüksek lisans mezunları için %90 ve diğer çalışanlar için %80 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, bu personellere yapılan ödemelerle ilgili belgeler damga vergisinden muaf tutulacaktır.

Benzer bir muafiyet, kamu çalışanı olmayan araştırma altyapısında görev yapanlar için de geçerlidir.

TÜRKİYE UZAY AJANSI İÇİN FON AKTARIMI YETKİSİ

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Uzay Ajansı’nın faaliyetleri için ayrılan bütçelerin Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na aktarılması konusunda yetkili kılındı. Bu düzenleme, 31 Aralık 2025 kadar geçerliliğini koruyacaktır.

ÇALIŞMA HAYATI VE SOSYAL GÜVENLİK DÜZENLEMELERİ

Yasa ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın taşra görevlerini bağlı kuruluşları vasıtasıyla yürütmesine olanak sağlandı. İş Kanunu’na getirilen yeni düzenlemeyle, bazı bildirimlerin kayıtlı elektronik posta (KEP) aracılığıyla yapılması geçerli hale gelecektir. Bu hüküm, 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecektir.

İŞKUR'a bildirilecek açık iş ilanlarına dair yeni yükümlülükler getirilir iken, bildirim yapmayan özel istihdam bürolarına 136 bin TL, tekrarı halinde 272 bin TL para cezası uygulanacaktır.

Yurt dışında yaşayan vatandaşların sosyal güvenlik başvurularını elçilik ve ataşelikler aracılığıyla yapmalarına da imkan tanınmıştır.

SERBEST BÖLGELER VE OSB’LERE VERGİ MUAFİYETLERİ

Serbest bölgelerde üretim gerçekleştiren mükelleflerin gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmasına ilişkin yeni yasalar çıkarılmıştır. Organize Sanayi Bölgeleri ise yalnızca banka ve sigorta muameleleri vergisi muafiyeti dışında kalacak şekilde vergi, resim ve harç muafiyetine tabi tutulacaklardır.